Bescherming door vaccinaties: Feiten en mythen

Vaccinatie is een belangrijk onderwerp in het gezondheidsdebat dat vaak wordt omgeven door mythes en misvattingen. Hoewel veel mensen de bescherming die vaccins bieden waarderen, is er veel verkeerde informatie die tot onzekerheid kan leiden. Deze uitdagingen benadrukken de noodzaak om feiten duidelijk te onderscheiden van mythen over vaccinatie.

De geschiedenis van vaccinatie gaat eeuwen terug en is sindsdien aanzienlijk geëvolueerd. Vaccins hebben ervoor gezorgd dat veel gevaarlijke ziekten zijn teruggedrongen, wat het belang van de ontwikkeling en het gebruik ervan benadrukt. Vooral in tijden van wereldwijde gezondheidscrises wordt de waarde van immunisatie onmiskenbaar duidelijk.

In dit artikel bekijken we de verschillende aspecten van immunisatie, van de historische ontwikkeling tot hoe het werkt en de huidige ontwikkelingen. We kijken ook naar de sociale verantwoordelijkheid die gepaard gaat met immunisatie en hoe we vaccinatiemoeheid kunnen tegengaan.

Vaccinaties en hun geschiedenis

Vaccinaties hebben een fascinerende geschiedenis. Louis Pasteur en Émile Roux ontwikkelden het eerste vaccin tegen miltvuur in 1881, gevolgd door het vaccin tegen hondsdolheid in 1885. Deze ontwikkelingen waren baanbrekend voor de medische vooruitgang. Aan het einde van de 19e eeuw werden de eerste nationale vaccinatieprogramma's ingevoerd. Vaccinatieprogramma's tegen pokken begonnen in Engeland in 1867 en in het Duitse Rijk in 1874.

In het Duitse Rijk bleef de verplichte immunisatie van kracht tot in de 20e eeuw, terwijl het in Engeland vanaf 1898 werd versoepeld. Een tragische gebeurtenis was de vaccinatieramp in Lübeck in 1930, waarbij 77 kinderen stierven als gevolg van een besmet vaccin. Dit leidde tot een debat over staatsvaccinatieprogramma's.

Passieve immunisatie heeft ook een lange traditie. Paul Ehrlich, Emil von Behring en Shibasaburo Kitasato ontwikkelden een dergelijke methode tegen difterie en tetanus in 1890. Hun kennis van bacteriële pathogenen was cruciaal.

Belangrijke historische vaccinaties:

• Miltvuur (1881)
• Hondsdolheid (1885)
• Pokken (1874, Duitsland)
• Difterie en tetanus (1890)

De geschiedenis van vaccinaties laat zien hoe cruciaal ze zijn voor de gezondheid van mensen.

Wat zijn vaccinaties?

Vaccinaties zijn een belangrijke verdediging tegen infectieziekten. Ze werden ontwikkeld om ernstige en mogelijk dodelijke ziekten te voorkomen die vroeger een grote impact hadden op de samenleving.

Dankzij vaccinaties zijn sommige gevaarlijke ziekten bijna volledig uitgeroeid. De effectiviteit varieert afhankelijk van de specifieke vaccinatie en de reactie van het individuele lichaam. Leeftijd, geslacht en bestaande gezondheidsproblemen beïnvloeden de immuunrespons.

Ondanks vaccinatie is het mogelijk dat iemand ziek wordt. Dit komt door individuele en medische factoren. Vaccinaties zijn echter niet alleen belangrijk voor de individuele persoon.

Hier zijn enkele voordelen van vaccinatie:

• Bescherming tegen ziektenHet risico op gevaarlijke ziekten wordt verminderd.
• Immuniteit van de kuddeBeschermt de hele gemeenschap, inclusief immuungecompromitteerde en immunodeficiënte personen.
• Gezondheid op lange termijnVermindert epidemieën en ernstige vormen van infectieziekten.

Vaccinaties leveren dus een waardevolle bijdrage aan de gezondheid van iedereen. Ze bevorderen het welzijn van de samenleving door de verspreiding van ziekten tegen te gaan.

Belang van immunisatie voor de gezondheid

Vaccinaties zijn cruciaal voor de gezondheid. Ze beschermen ons tegen ernstige infectieziekten die ooit miljoenen slachtoffers eisten. Een hoge mate van immunisatie onder de bevolking is belangrijk. Het beschermt niet alleen elk individu, maar ook de gemeenschap door infectieketens te doorbreken.

Vaccinaties werken door Immuunsysteem activeren het. Ze brengen het in contact met verzwakte of gedode ziekteverwekkers. Dit leidt tot de vorming van afweerstoffen, ook wel antilichamen genoemd. Deze bieden blijvende bescherming tegen ziekten.

Voordelen van vaccinaties

• Bescherming tegen ernstige ziekten
• Preventie van ernstige complicaties
• Onderbreking van infectieketens
• Bescherming van niet-gevaccineerde personen

De doeltreffendheid van vaccinaties kan echter variëren. Dit hangt af van factoren zoals leeftijd en gezondheidstoestand. Toch bieden ze een betrouwbare bescherming tegen veel infecties. In veel gevallen kunnen ze zelfs levensbedreigende complicaties voorkomen.

Kortom, vaccinaties zijn een van de belangrijkste maatregelen om de gezondheid op peil te houden. Ze helpen epidemieën te voorkomen en beschermen zowel gezonde als immuungecompromitteerde mensen.

Basisvaccinatie voor baby's en jonge kinderen

De basisvaccinatie moet enkele dagen na de geboorte beginnen. Het Permanent Comité voor Vaccinatie (STIKO) beveelt vroegtijdige immunisatie aan om optimale bescherming te bieden. Combinatievaccins kunnen worden gebruikt om met één vaccinatie tegen verschillende ziekten te immuniseren. Dit vereenvoudigt het proces en verhoogt de bescherming van kinderen.

Basisvaccinatie omvat belangrijke vaccinaties. Deze omvatten difterie, tetanus, kinkhoest en polio. Ook vaccinaties tegen Hib, hepatitis B en meningokokken maken ook deel uit van het programma. Mazelen, bof en rode hond worden ook behandeld, net als pneumokokken. Het doel is om een hoge vaccinatiegraad te bereiken. Dit beschermt de gemeenschap door middel van kudde-immuniteit.

Herhalingsvaccinaties zijn nodig om de vaccinatiebescherming te behouden. Ze vinden normaal plaats tussen 7 en 15 jaar. Deze boosters zijn cruciaal om bescherming tijdens de hele kindertijd en adolescentie te garanderen.

Belangrijkste vaccins: difterie, kinkhoest, mazelen en pneumokokken

Het 6-vaccin wordt aangeboden in de eerste twee levensjaren. Het biedt effectieve bescherming tegen difterie, tetanus, kinkhoest en polio. Ook Haemophilus influenzae type b en hepatitis B zijn gedekt. Deze vaccins zijn cruciaal om het risico op infectie in een vroeg stadium te verkleinen.

Het MMR-vaccin beschermt tegen mazelen, bof en rode hond. Deze ziekten kunnen ernstige gevolgen hebben en daarom is het MMR-vaccin essentieel. Vaccinaties tegen pneumokokken maken ook deel uit van het programma. Deze bieden bescherming tegen een ernstige bacteriële infectie die vooral kleine kinderen treft.

Deze vaccinaties worden gratis aangeboden om ervoor te zorgen dat alle kinderen toegang hebben. Kinderen en jongeren krijgen ook twee boostervaccinaties tegen difterie, tetanus en kinkhoest om langdurige bescherming te garanderen.

Overzicht van aanbevolen vaccinaties

Het doel van vaccinatie is het voorkomen van ernstige ziekten en het voorkomen van epidemieën. Deze maatregelen zijn essentieel voor de gezondheid van de hele gemeenschap.

Hoe vaccins werken

Vaccins bevatten verzwakte of geïnactiveerde ziekteverwekkers. Deze ziekteverwekkers stimuleren de immuunsysteemom antilichamen te vormen en een immunologisch geheugen op te bouwen. Hierdoor kan het immuunsysteem sneller en gerichter reageren wanneer het in contact komt met de echte ziekteverwekker. Om langdurige immuniteit te bereiken, zijn vaak meerdere gedeeltelijke immunisaties nodig.

Eiwitvaccins, zoals het Nuvaxovid-vaccin, maken gebruik van specifieke eiwitcomponenten van de ziekteverwekker om de immuunrespons te activeren. Adjuvantia, zoals Matrix-M op basis van saponinen, worden gebruikt om deze reactie te versterken.

Actieve immunisatie

Bij actieve immunisatie wordt de immuunsysteem gestimuleerd door het toedienen van ziekteverwekkers. Deze ziekteverwekkers kunnen dood zijn of levend maar verzwakt. Dode vaccins bevatten gedode ziekteverwekkers of delen ervan die zich niet kunnen vermenigvuldigen. Levende vaccins daarentegen bevatten verzwakte levende ziekteverwekkers die geen ziekte veroorzaken, maar het immuunsysteem wel stimuleren. immuunsysteem het immuunsysteem stimuleren.

Een belangrijk voordeel is dat actieve immunisatie het immuunsysteem om een geheugen te ontwikkelen. Dit resulteert in langdurige bescherming, omdat het lichaam specifieke antilichamen aanmaakt.

Passieve immunisatie

Bij passieve immunisatie worden kant-en-klare antilichamen toegediend. Deze methode werkt snel, maar de bescherming duurt maar een paar weken omdat de antilichamen worden afgebroken. Een voorbeeld is immunisatie van moeder op kind, waarbij antilichamen via de placenta van de moeder op het ongeboren kind worden overgedragen.

Injecties met anti-D immuunserum bij zwangere vrouwen zijn een andere vorm van passieve immunisatie. Deze voorkomen hemolytische neonatale ziekte bij de pasgeborene. Passieve immunisatie wordt ook gebruikt bij verdenking van hondsdolheid na dierenbeten om onmiddellijke behandeling te garanderen. Bij gelijktijdige immunisatie krijgen patiënten zowel actieve als passieve immunisatie voor een uitgebreide bescherming.

Doeltreffendheid van vaccins

De werkzaamheid van vaccins tegen ernstige COVID-19-ziekte duurt minstens 12 maanden. De bescherming tegen symptomatische infecties neemt echter af na verloop van tijd. Boostervaccinaties kunnen de werkzaamheid weer verhogen, vooral tegen eerdere infecties en varianten.

Historische gegevens uit de VS tonen aan dat vaccinatieprogramma's het aantal infecties door ziekten als difterie en mazelen drastisch hebben verminderd. Ook al biedt geen enkele vaccinatie 100 procent bescherming, de kans om de ziekte op te lopen wordt er wel aanzienlijk door verkleind. Vaccins worden in Europa goedgekeurd door de EMA na een risico/batenanalyse. Hun effectiviteit wordt geëvalueerd in klinische onderzoeken, met name gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken.

Mogelijke bijwerkingen

Vaccinatiereacties na COVID-19 vaccinatie met op eiwit gebaseerde vaccins zoals Nuvaxovid kunnen lokale reacties veroorzaken. Deze omvatten gevoeligheid en pijn op de injectieplaats. Veel voorkomende systemische reacties zijn ernstige vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn, die meestal na een paar dagen verdwijnen.

Zeer zelden zijn anafylactische reacties gemeld na toediening van het Nuvaxovid vaccin. Gevallen van myocarditis en pericarditis (ontsteking van de hartspier en het hartzakje) zijn ook waargenomen. Gelijktijdig gebruik van bepaalde pijnstillers, zoals niet-steroïdale ontstekingsremmers, kan de immuunrespons verminderen en de productie van beschermende antilichamen verlagen.

Huidige ontwikkelingen in vaccintechnologie

Vaccintechnologie heeft de afgelopen jaren grote vooruitgang geboekt. Vaccins tegen humane rotavirussen zijn sinds 2006 beschikbaar in Europa en de VS en voorkomen ernstige diarree bij zuigelingen. Het vaccin tegen papillomavirussen, die baarmoederhalskanker veroorzaken, werd toen ook goedgekeurd. Deze innovaties in de ontwikkeling van vaccins helpen miljoenen euro's te besparen door medische behandelingen te vermijden. Oude vaccins worden voortdurend verbeterd om hun productzuiverheid en werkzaamheid te vergroten, vaak met behulp van genetische manipulatiemethoden. Nieuwe toepassingsvormen, zoals nasale toepassing, zijn bedoeld om de natuurlijke infectieroute beter na te bootsen.

mRNA-vaccins

mRNA-vaccins zijn een doorbraak in de moderne geneeskunde. Ze kunnen snel worden aangepast aan nieuwe virusvarianten, omdat de mRNA-bouwstenen gemakkelijk in het laboratorium kunnen worden veranderd. Deze aanpassing maakt een snelle productie en distributie van de vaccins mogelijk. COVID-19 vaccins op basis van mRNA zijn hier een voorbeeld van. Ze kunnen worden opgeslagen bij gematigde temperaturen, wat de logistiek vergemakkelijkt. Het is belangrijk op te merken dat mRNA-vaccins het genetisch materiaal niet veranderen. Het mRNA wordt door het lichaam afgebroken en bevat alleen het piekeiwit van het virus, dat immuunsysteem het immuunsysteem activeert.

Vector vaccins

Vector vaccins gebruiken onschadelijke virussen als transportmedium. Deze vectorvirussen brengen de genetische informatie van viruscomponenten in de cellen. De menselijke cellen produceren vervolgens deze viruscomponenten en de immuunsysteem reageert hierop. De vectorvirussen vermenigvuldigen zich helemaal niet of slechts korte tijd in het lichaam. De immuunsysteem bestrijdt dan zowel de vectorvirussen als de ingebrachte genetische informatie. Integratie in het menselijk genoom is niet mogelijk.

Deze technologische vooruitgang in de ontwikkeling van vaccins biedt veelbelovende vooruitzichten voor de wereldwijde bestrijding van infectieziekten.

Verplichte vaccinatie en sociale verantwoordelijkheid

In Duitsland is het sinds 2001 mogelijk om wettelijk verplichte vaccinatie op te leggen in geval van een dreiging van overdraagbare ziekten. De wet ter bescherming tegen infecties (IfSG) geeft het federale ministerie van Volksgezondheid de bevoegdheid om opdracht te geven tot vaccinatie. Dit is vooral het geval wanneer ernstige vormen van een ziekte voorkomen en een epidemische verspreiding wordt verwacht.

Historisch gezien werd in Duitsland verplichte vaccinatie ingevoerd voor sommige ziekten, zoals pokken in de jaren 1980. Veel EU-landen hebben ook wetten voor verplichte immunisatie. Dit benadrukt de sociale verantwoordelijkheid in de gezondheidszorg.

Zorgpersoneel in ziekenhuizen heeft de morele plicht om beschermd te zijn tegen ziekten die door vaccinatie voorkomen kunnen worden. Deze bescherming is cruciaal om de verdere verspreiding van ziekten te voorkomen.

Voordelen van verplichte vaccinatie:

• Bescherming van de hele bevolking
• Inperking van epidemieën
• Verhogen van de vaccinatiegraad

Mogelijke nadelen:

• Inmenging in persoonlijke vrijheid
• Organisatorische uitdagingen

Verplichte vaccinatie benadrukt het belang van het nemen van verantwoordelijkheid als samenleving en is daarom een van de belangrijkste maatregelen tegen epidemieën van infectieziekten.

Strategieën tegen vaccinatiemoeheid

Vaccinatiemoeheid is een groeiend probleem dat moet worden aangepakt. Gezien de lage vaccinatiegraad in de oude deelstaten tussen 1974 en 1991 en de ervaringen na de hereniging, is het belangrijk om strategieën te ontwikkelen om de bereidheid om gevaccineerd te worden te vergroten.

Belangrijke strategieën:

1. EducatieGeef duidelijke, op feiten gebaseerde informatie over de aanbevolen vaccinaties. Dit kan helpen om misverstanden en angsten te verminderen.
2. Toegang vergemakkelijkenVaccinaties moeten gemakkelijk beschikbaar en toegankelijk zijn om deelname aan te moedigen. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van mobiele vaccinatiecentra of ruimere openingstijden.
3. Vertrouwen versterkenWerk samen met gezondheidswerkers om vertrouwen in vaccins op te bouwen. Dit omvat ook het samenwerken met betrouwbare organisaties zoals het Robert Koch Institute en de Centers for Disease Control and Prevention.
4. Benadruk successenBenadruk positieve voorbeelden zoals de hoge vaccinatiegraad tegen kinkhoest in de DDR om de voordelen van een hoge vaccinatiegraad te benadrukken.

Vergelijk de vaccinatiegraad:

Deze maatregelen kunnen helpen om vaccinatiemoeheid te verminderen en de bescherming tegen infectieziekten te verhogen.

Speciale vaccinatie-aanbevelingen

Het Permanent Comité voor Vaccinatie (STIKO) stelt elk jaar een vaccinatiekalender op voor Duitsland. Hierin staan de aanbevolen vaccinaties voor verschillende leeftijdsgroepen. Volwassenen moeten om de tien jaar een herhalingsvaccinatie tegen difterie en tetanus krijgen. Een eenmalige herhalingsvaccinatie tegen kinkhoest wordt ook aanbevolen, vooral voor ouderen tussen 60 en 75 jaar. Aanvullende vaccinaties zijn belangrijk voor bepaalde mensen, bijvoorbeeld in bepaalde beroepen of met bestaande ziekten. Deze verminderen het risico op infectie of ernstige ziekte. Zwangere vrouwen en risicopatiënten zoals orgaantransplantatiepatiënten of kankerpatiënten hebben speciale aanbevelingen nodig, omdat hun immuunrespons vaak beperkt is.

Vaccinaties voor zwangere vrouwen

Zwangere vrouwen moeten vanaf het 2e trimester de aanbevolen vaccinaties krijgen. De STIKO adviseert vaccinaties tegen influenza en kinkhoest om de moeder en het ongeboren kind te beschermen. Basisimmuniteit tegen COVID-19 is ook belangrijk en moet ten minste drie antigeencontacten omvatten. Eén van deze componenten moet een vaccinatie zijn. Vaccinaties moeten samen met de behandelend arts worden gepland. Op deze manier kunnen de optimale vaccinatietijden worden bepaald om het ongeboren kind de best mogelijke bescherming te bieden tegen de antilichamen van de moeder.

Vaccinaties voor mensen met auto-immuunziekten

Vaccinaties kunnen minder effectief zijn voor mensen met auto-immuunziekten. Dit hangt af van hun ziekte en de gebruikte medicatie. Studies tonen aan dat sommige mensen geen antilichamen aanmaken na een COVID-19 vaccinatie. Vooral ontvangers van orgaantransplantaties en patiënten met kanker worden hierdoor getroffen. Hun antilichaamniveaus zijn vaak lager. Leeftijd en veroudering van het immuunsysteem kunnen de immuunrespons ook verminderen. Daarom is het belangrijk om voor deze groep geïndividualiseerde vaccinatieaanbevelingen te ontwikkelen om hen optimaal te beschermen.

Conclusie: De rol van vaccinaties in de publieke sfeer

Vaccinaties zijn een belangrijke pijler in de strijd tegen infectieziekten. Ze hebben met succes bijgedragen tot de beheersing of zelfs uitroeiing van talrijke gevaarlijke ziekten.

Belangrijke punten over de rol van vaccinaties:

• Vaccinatie-aanbevelingen: In Duitsland doet het Permanent Comité voor Vaccinatie (STIKO) aanbevelingen om de beste bescherming voor individuen en het grote publiek te bereiken.
• Beschermend effect: Vaccinaties beschermen effectief tegen dodelijke ziekten zoals hondsdolheid en helpen ernstige complicaties van rodehond bij zwangere vrouwen te voorkomen.
• Veiligheidscontrole: Instellingen zoals het Paul Ehrlich Institute bewaken de veiligheid van vaccins en bekijken alle verdachte gevallen van bijwerkingen.

Ondanks de successen zijn er soms misverstanden, vooral bij grote vaccinatiecampagnes. Ziekten of sterfgevallen die samenvallen met vaccinaties worden vaak niet direct veroorzaakt door het vaccin.

Lijst van vaak aanbevolen vaccinaties:

1. Mazelen-Bof-Rubella (MMR)
2. Difterie
3. Kinkhoest (pertussis)
4. tetanus
5. polio

Vaccinaties bieden niet alleen immunisatiebescherming voor individuen, maar helpen ook om epidemieën van infectieziekten te voorkomen en zo de hele bevolking te beschermen. Dit betekent dat zelfs immunodeficiënte mensen veilig blijven.

Bron: istockphoto  andreswd